A PREPOSICIÓN   

  

Preposicións Locucións prepositivas

a
agás – bardante – excepto
fóra-menos
quitando – sacado
salvando – salvante
salvo – tirante
ante, perante
ata, deica
baixo, so
canda
con
conforme, segundo,
consonte
contra
de
desde, dende
durante
en
entre
malia
mediante
onda
para
por
sen
sobre
tras
xunta

á beira de, beira de, cabo de
ó lado de, a par de, ó par de, pé de, xunto de, xunto a;
a carón de, a rente(s) de, a ras de;
a forza de, a poder de, a por de, a non ser, de non ser, non sendo, agás de, bardante de, fóra de;
a prol de, a favor de, en favor de;
a través de;
acerca de,en canto a, respecto a, respecto de, tocante a,  á parte de;
cara a, cas de;
cerca de, preto de;
encima de, enriba de, por riba de;
co gallo de, co adaxo de;
despois de;
diante de, dediante de;
encol de;
en medio de, no medio de;
en vez de, en troques de, no
canto de, en lugar de;
fronte a, enfronte a, enfronte de, por causa de, por culpa de, por mor de;
primeiro de;
sobre de.

 

    ANTE e PERANTE son sinónimos, aínda que perante ten un significado máis restrinxido = en presencia de. Non confundir con DURANTE.  Ex.: Tivo que declarar perante o xuíz; traballou durante varios meses alí.

    ATA e DEICA non son intercambiables en todos os contextos. ATA ten un significado máis amplo, mentres que   o de DEICA é restrinxido, e só se pode empregar no canto de ATA cando significa “de aquí a”, “desde este momento”. Ex.: ata eles mesmos o   saben; para ir deica á Coruña precisas dunha hora polo menos.

    SEGUNDO, CONSONTE e CONFORME significan practicamente o mesmo = de acordo con. Ex.: Segundo din, vai chover uns cantos días máis; conforme pasan os días atópase mellor; actúa consonte pensas.

    CANDA indica simultaneidade na acción, ou compañía, mentres que ONDA indica lugar en repouso, “no mesmo sitio ca” . Ex.: Deixou o can onda o río; ven canda min ó cine.

    ENCOL DE significa localización espacial de superioridade, non podendo empregarse en sentido abstracto. Equivale a encima, indicando sempre contacto físico. Ex.: O prato está encol da mesa. Sería polo tanto incorrecto dicir : *haberá unha conferencia encol da globalización. Neste caso deberemos empregar “acerca de” ou “sobre”.

    CO GALLO DE, CO ADAXO DE significan “con ocasión ou motivo de”, “co pretexto de”. Ex.: co gallo do seu aniversario celebraron unha cea.

    CONXUNCIÓNS E LOCUCIÓNS CONXUNTIVAS   
     

Copulativas

a mais e mais nin
e mais
    

Disxuntivas e distributivas

que...que ora...ora quer...quer
ben...ben ou volta…volta
cal...cal ou...ou xa…xa
nin…nin
          

Adversativas

pero, mais e iso que
aínda que, inda que, anque agora que, ora que
non obstante agora ben, ora ben
sen embargo senón que, fóra de que
nembargantes só que
senón, con todo sacado  que, sacando que
así e todo, así a todo menos que, a menos que
por iso excepto que
emporiso agás que, bardante(s) que
          

Concesivas

a pesar de que inda que pese a que
a pouco que máis que por ( + adx.) que
aínda que mal que por máis que
anque mesmo que por moito que
así nin que por pouco que
ben que
             

Condicionais

a menos que catar que quitando que
a nada que con se quitando se
a non ser que con tal de que sacado que
a non ser que con tal que sacado se
a pouco que de non ser que sacando que
aga que de non ser se sacando se
aga se en caso de que salvo que
agás que excepto que salvo se
agás se excepto se se
bardante que onda non sempre que
cando quitado que senón que
caso de que quitado se
       

Causais

como por causa de que posto que
como queira que por cousa de que que
dado  que por culpa de que visto que
pois por mor de que xa que
pois que porque
             
Consecutivas
(así) pois de maneira que polo tanto
(así) que de modo que por conseguinte
conque de xeito que por tanto
daquela entón tan(to)...que
de aí que entonces xa que logo
de forma que logo
             

Finais

a fin de que en favor de que porque
a que para que que
              

Locativas

onde onde queira que
             
Temporais
a penas asemade axiña que
antes de que así que cada vez que
antes que ata que cando
cando queira que despois de que mentres
de contado que despois que mentres tanto
tan pronto en tanto namentres
de seguida que entre tanto non ben
deica que entrementres ó que
dende que inda ben non (por) en canto
des que logo que sempre que
desde que mal tan presto
                     

Modais

(así) como consonte segundo
ben como de forma que sen que
coma se de maneira que (tal) cal
como queira que de modo que (tal) como
como se de xeito que tal e como
conforme mal como
             

Comparativas

ca coma como que
             

Completivas

que se