Os pronomes son formas gramaticais que poden desempeñar as mesmas funcións sintácticas cós substantivos. Ademais da flexión de xénero e número, presentan a de persoa. Para o seu estudio clasificaremos as formas do pronome en tónicas e átonas.

FORMAS TÓNICAS

        A forma EU emprégase sempre cando é suxeito. Despois de preposición ou de partícula comparativa empregamos a forma MIN para a 1ª persoa, excepto coa preposición CON, que usaremos COMIGO.

            Exemplos:
            Eu non souben que contestarlle.
                ¿Ese regalo é para min?
                Ti sempre traballas moito máis ca min. ( Observe nesta frase a diferencia co castelán )
                Se che apetece, ven comigo.

        As formas nós/nosoutros e vós/vosoutros non son absolutamente sinónimas, hai un matiz que as diferencia. NÓS e VÓS sinalan un grupo amplo, sen delimitar, mentres que NOSOUTROS  e VOSOUTROS son plurais excluíntes, que se refiren a grupos moi determinados. Ante calquera dúbida é mellor empregar  NÓS e VÓS, que serven para todos os casos.

            Exemplos:
            Vós non sabedes o que queredes. ( Non se exclúe a ninguén )
                Imos repartir o traballo, vosoutros limpades os baños e nosoutros a cociña. ( Plurais excluíntes )

        Para a segunda persoa temos tamén unhas formas de cortesía: VOSTEDE  e VOSTEDES, que esixen verbo en terceira persoa de singular ou plural respectivamente.

        As formas de 3ª persoa EL, ELA, ELES, ELAS, contraen coas preposicións DE e EN:

FORMAS ÁTONAS

        ME é a única forma do pronome persoal átono de primeira persoa do singular. Pode ser polo tanto obxecto directo e indirecto. Sen embargo para a 2ª persoa temos dúas formas: TE para designar o obxecto directo e CHE o indirecto. Exemplos:  Vinte onte na praia. ( O.D.); Tróuxoche un bo regalo.(O.I.)

        As formas de terceira persoa de obxecto directo O ,LO, NO ( cos seus correspondentes femininos e plurais ) son variantes combinatorias, de xeito  que cada unha delas aparece nuns determinados contextos:

            1- As formas –NO, -NA, -NOS, -NAS empréganse tralas formas verbais rematadas en ditongo: colleuno e tirouno.
            2- As formas –LO, -LA, -LOS, -LAS úsanse cando o pronome vai enclítico tras unha forma verbal rematada en –r ou –s e tralo adverbio interrogativo U: tes que deixalo onde o atopaches;  o libro , ¿ulo?
            3- En todos os demais casos as formas a empregar son: -O, -A, -OS, -AS: collino eu; non a vexo; véxoas moi serias hoxe.

        Cando nunha frase concorren dous pronomes átonos, sempre vai primeiro o de O.I. e despois o de O.D., formando unha soa palabra nos seguintes casos:

         Os pronomes átonos poden ir diante ou despois do verbo, seguindo algunhas premisas:

             1- O pronome átono non pode encabezar nunca unha frase.
            2- Se a oración é negativa ou está encabezada por unha conxunción ou un adverbio, o pronome anteponse. Con todo, algúns adverbios de lugar e de tempo non inflúen na colocación do pronome, polo que a súa posición segue  sendo de enclise (despois do verbo): Sempre a vexo no mesmo sitio; Xa llelo dixen a todos; Onte atopeino nunha feira.
            3- O pronome vai diante do verbo cando a oración vai introducida por un pronome exclamativo ou interrogativo: ¿Como o queres? : ¡Quen mo dera!
            4- En oracións subordinadas o pronome irá sempre diante do verbo: díxenlle que o deixase onde o atopou.
            5- Cando se trata de perífrases verbais ou construcións de verbo conxugado seguido de infinitivo ou xerundio, o pronome átono pode ir despois do verbo conxugado ou despois do infinitivo:
                    Venme ver mañá pola mañá / ven verme mañá pola mañá.

        Se entre a forma verbal conxugada e a forma nominal hai unha partícula de enlace temos tres posibilidades de colocación:
                    Acabouno de escribir / acabou de escribilo / acabou de o escribir.

        O pronome de solidariedade é unha forma do pronome átono de 2ª pesoa que se emprega cando se quere facer participar ó interlocutor ou interlocutores do que estamos a dicir. Búscase a solidariedade, a complicidade ou simplemente afianzar a comunicación. A información que transmite unha oración non cambia pola presencia deste pronome.

            FORMAS: 

                    Exemplos:
                        Estache unha tarde fantástica.
                        Évos unha historia ben rara.
                        Vaille unha calor impresionante.